પરબ ઓક્ટોબર ૨૦૨૩ અંકની વાર્તાઓ વિશે નોંધ

 

પરબ ઓક્ટોબર ૨૦૨૩ અંકની વાર્તાઓ વિશે નોંધ

(૩૭૮ શબ્દો)

જીર્ણોધ્ધાર (ધર્મેશ ગાંધી)

અતિવૃષ્ટિના કારણે મંદિરને ખાસું નુકસાન થયું છે. ગ્રામજનો અને વહીવટી અમલદારો સહુ ઈચ્છે છે કે સલામત સ્થળે મંદિરનું સ્થળાંતર થાય. મંદિરના પૂજારી હઠ પકડીને બેઠા છે કે મંદિરનો પાયો મજબૂત છે, એ જ સ્થળે જીર્ણોધ્ધાર કરવો જોઈએ. સરકારી અમલદારની હેસિયતથી મીરાંએ જે તે સ્થળની જાતતપાસ કરીને નિર્ણય લેવાનો હતો કે મંદિરનાં સ્થળાંતરના હુકમ પર સહી કરવી કે નહીં.

એક તરફ મીરાં પૂજારી સાથે મંદિર તોડી પાડવાના મુદ્દે સંઘર્ષમાં ઉતરી છે અને સમાંતરે એના મનમાં સંઘર્ષ ચાલી રહ્યો છે કે મલ્હારે મોકલેલા છૂટાછેડાનાં કાગળિયાંમાં સહી કરવી કે નહીં.

બે સ્તરે ચાલતી સરસ વાર્તા. મીરાંના માનસિક સંઘર્ષનું સરસ આલેખન. આશાસ્પદ કલમ પાસેથી મળેલી સારી વાચનક્ષમ વાર્તા.  

થાપણ (નવીન દવે)

ગ્રામ્ય પરિવેશની વાત.

વેરશીએ મરતાં પહેલાં પોતાની ઘરવાળી બબુને થાપણ તરીકે મિત્ર ભોજાને સોંપી. ભોજાએ ન્યાતીલાઓ સામે સંઘર્ષ કરીને બબુનું રક્ષણ કર્યું હોત તો કંઈક વાત બની હોત. અહીં તો બબુ પોતે હિમંતપૂર્વક ન્યાતીલાઓના નિર્ણયના વિરોધ કરે છે. જો કે આ વાત વાર્તામાં હાઈલાઈટ થતી નથી. 

ઘણું બધું કહેવાની લ્હાયમાં વાર્તાકાર બિનજરુરી બેહિસાબ વિગતોમાં ઉતર્યા છે.

અતિવૃષ્ટિમાં નદીનાં પૂરમાં શ્રમિકોનાં ઝૂંપડા તણાઈ જવા = રૌદ્ર રસ, વરસાદમાં ભીંજાયેલી એક જુવાન દેખાવડી સ્ત્રીનાં દેહસૌંદર્યનું વર્ણન= શૃંગાર રસ, મેઘલી રાતે આવી મનમોહના સ્ત્રી હાથવગી હોવા છતાં સંયમ જાળવી રાખતો ભોજો= વીર રસ,   માર્ગઅકસ્માતમાં વેરશીનું મરણતોલ ઝખમી થવું= કરૂણ રસ, વેરશીના મૃત્યુ પછી એક જ મહિનામાં એની વિધવા બબુની ઈચ્છા જાણ્યા વિના જ એનું નાતરું કરાવી દેવાની ન્યાતીલાઓની ઉતાવળ= ન્યાતની જોહુકમી, બબુ જોડે પરણવા હોંશીલા યુવાનોની રસાકસી= હાસ્યરસ, સહુને બાજુએ હઠાવીને બબુ માટે ઉમેદવારી કરતા ખેંગારની  દાદાગીરી = ભયાનક રસ,  ખેંગારનું માંગુ નકારીને ભોજા માટે પસંદગી જાહેર કરતી બબુ = વીરરસ.

આમ નવલકથાનો વ્યાપ ધરાવતી વાર્તા. ગ્રામ્ય સંસ્કૃતિની એક ઝલક મળે છે એટલું એક જમા પાસું.

વાર્તાના પુનઃલેખન માટે એક સૂચનઃ

વિધવા થયેલી બબુના ભવિષ્યનો નિર્ણય લેવા ન્યાત બેઠી હોય ત્યાંથી વાર્તાનો ઉપાડ કરી શકાય. જરુરી વિગતો ફ્લેશબેકમાં ટૂંકમાં જણાવી શકાય. એમાં મુખ્ય પાત્રોનું પાત્રાલેખન થઈ જાય. ન્યાતના નિર્ણયને ફગાવી દઈ બબુ સહુની સામે ભોજાને પોતાની જોડે ઘર કરવાનો પ્રસ્તાવ આપે એવો અંત કરી શકાય.  ભોજાને વિધુર અથવા સિંગલ બતાવી શકાય. એઝ સિમ્પલ એઝ ધેટ.

કિશોર પટેલ, 22-11-23 08:31

###

(Disclaimer: આ લખાણ વાર્તાઓનું વિવેચન, સમીક્ષા કે રસાસ્વાદ નથી. આપણી ભાષામાં લખાતી સાંપ્રત વાર્તાઓની આ કેવળ એક દસ્તાવેજી નોંધ છે. અહીં રજૂ થયેલાં વિચારો જોડે સહમત થવું જરૂરી નથી. ભિન્ન મતનું સ્વાગત છે.)

###