શબ્દસૃષ્ટિ જૂન ૨૦૨૨ અંકની વાર્તાઓ વિષે નોંધ

 

શબ્દસૃષ્ટિ જૂન ૨૦૨૨ અંકની વાર્તાઓ વિષે નોંધ

(૩૧૨ શબ્દો)

પીડાનું પ્રતિબિંબ (વાસુદેવ સોઢા):

માતાના દુઃખમાં ભાગ પડાવતું બાળક.  

એક સ્ત્રીને ઘરનાં કામકાજ દરમિયાન સાધારણ ઈજા થઈ હશે, સામાન્ય પાટાપીંડી કરવી પડી હશે. માની પીડા વહેંચી લેવા એનું બાળક પોતાના હાથે-પગે પાટાપીંડી કરાવડાવે છે!  માતાપિતાના દુઃખદર્દ બાળકો કઈ રીતે વહેંચી લેતાં હોય છે એનું સુંદર ઉદાહરણ આ નાનકડી વાર્તામાંથી મળે છે. આવા સમયે આમંત્રણ હોવા છતાં મિત્રને ઘેર જવાનું ટાળીને મૈત્રીસંબંધનું પણ સરસ ઉદાહરણ એ બાળકના માતાપિતાના મિત્રો આપે છે. મિત્રને ક્યારે તકલીફ આપવી અને ક્યારે નહીં એ તેઓ સમજે છે.    

ટૂંકી વાર્તા વિભાગમાં રજૂ થયેલી આ કૃતિ કદમાં એટલી નાની છે કે લઘુકથા તરીકે પણ ચાલી જાય.

અનુવાદિત વાર્તા:

સુઘડ કૌર (ભાઈ મોહનસિંહ વૈદ લિખિત મૂળ પંજાબી વાર્તા, અંગ્રેજી અનુવાદ:પરવેશ શર્મા, ગુજરાતી અનુવાદ: કેશુભાઈ દેસાઈ):

પ્રસ્તુત વાર્તા પંજાબી ભાષાની પ્રથમ ટૂંકી વાર્તા ગણાય છે.

સ્ત્રીશિક્ષણનો મુદ્દો આ વાર્તામાં ચર્ચાયો છે. યાદ રહે દેશ હજી ગુલામીમાં હતો એ સમયની આ વાર્તા છે.

સુઘડ કૌરના પિતા કન્યાકેળવણીના પ્રખર વિરોધી છે. સુઘડના લગ્ન એક ડોક્ટર જોડે થાય છે. ડોકટરના વાલી પણ કન્યાશિક્ષણના વિરોધી છે. લગ્નપ્રસંગે સુઘડની સખીઓ શિક્ષિત પતિ અને અશિક્ષિત પત્નીના કજોડા વિષે મજાક કરે છે. એ સમયે સુઘડ સહુને રોકડો જવાબ આપે છે કે હું મારા પતિને અનુરૂપ બનીને દેખાડી દઈશ. સુઘડના સદનસીબે સાસરે એની જેઠાણી ભણેલી છે જે દેરાણીને ઘેર બેઠાં ભણાવે છે. સુઘડ ટૂંક સમયમાં ભણીને તૈયાર થઈ જાય છે, એટલું જ નહીં, ડોક્ટર પતિના દવાખાનામાં તાલીમબદ્ધ પરિચારિકાની ફરજ પણ નિભાવતી થઈ જાય છે.      

આ વાર્તા ક્યારે ક્યાં પ્રસિદ્ધ થઈ તેની માહિતી વાર્તા જોડે અપાયેલા લેખમાંથી મળતી નથી. વાર્તાના લેખક ભાઈ મોહનસિંહ વૈદ (૧૮૮૧-૧૯૩૬) વિષે વિસ્તારપૂર્વક માહિતી આ લેખમાં છે.

--કિશોર પટેલ, 10-07-22; 10:23

###

(Disclaimer: આ લખાણ વાર્તાઓનું વિવેચન, સમીક્ષા કે રસાસ્વાદ નથી. આપણી ભાષામાં લખાતી સાંપ્રત વાર્તાઓની આ કેવળ એક દસ્તાવેજી નોંધ છે. અહીં રજૂ થયેલાં વિચારો જોડે સહમત થવું જરૂરી નથી. ભિન્ન મતનું સ્વાગત છે.)

###

આ લખનારની વાર્તાઓ અને અન્ય અભ્યાસાત્મક નોંધો વાંચવા માટે ક્લિક કરો: www.keyshor.blogspot.com

###