શબ્દસૃષ્ટિ સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૧ અંકની વાર્તાઓ વિષે નોંધ

(૫૦૧ શબ્દો)

હાંફ દીવાલની બંને બાજુ (દેવ પટેલ):

Truth is stranger than fiction ઉક્તિને સમર્થન આપતી વાર્તા. 

વાર્તાની નાયિકા પાર્વતીની દિનચર્યાનો મોટો હિસ્સો પોતાના પતિ પરાગની રહસ્યમય જીવનશૈલી અંગે પાડોશીઓ સમક્ષ ખુલાસા કરવામાં વીતી જાય છે. પરાગ આજીવિકા માટે સ્ત્રીવેશ ધારણ કરે છે. એનું રહસ્ય પાર્વતી સિવાય કોઇ જાણતું નથી. સ્ત્રીરૂપના વસ્ત્રો અને આવશ્યક પ્રસાધનો એક થેલીમાં ભરીને પરાગ ઘરથી નીકળીને બહાર કોઇ સલામત સ્થળે બદલી લે છે. પરાગ ચોક્કસપણે શું કામ કરે છે એ કોઈ જાણતું નથી. એ જે કંઇ કામ કરે છે તે નિશ્ચિતપણે સભ્ય સમાજ અને કાયદાકાનૂન બંને રીતે અસ્વીકાર્ય હોવું જોઇએ કારણ કે પાડોશમાં એક વાર કોઈ તપાસ માટે આવેલી પોલીસને જોઇને પાર્વતી ફફડી ઊઠી હતી. ક્યારેક મોડું થઇ જાય અથવા વસ્ત્રો બદલવાની સુવિધા ના મળે ત્યારે પરાગ સ્ત્રીવેશે જ મોડી રાતે ગૂપચૂપ ઘેર પાછો આવે છે. પણ આમ છતાં પાડોશીઓની નજરે ચડી જતાં પરાગની બહેનની એક બનાવટી ઓળખ આ પતિ-પત્નીએ તૈયાર કરીને પાડોશીઓને ભ્રમણામાં રાખ્યાં છે. વાર્તામાં ઇશારો થયો છે પાર્વતીના લગ્નબાહ્ય સંબંધનો. કદાચ પરાગમાં જાતીય ઓળખની સમસ્યા પણ હોવી જોઇએ. પોતાના મિત્ર મહેશની ઓળખાણ એણે સામે ચાલીને પત્ની જોડે કરાવી છે. આ ઉપરાંત આજનાં જુવાનિયાઓની મુક્ત જીવનશૈલીનો પણ વાર્તામાં ઈશારો થયો છે. પાડોશની તેજલ નામની એક કન્યા લગ્નપૂર્વેના મૈત્રીસંબંધના લીધે ગર્ભવતી થઇ છે. વાર્તામાં કોઈ વિશેષ ઘટના નથી, કેવળ એક ચોંકાવનારી વાસ્તવિક પરિસ્થિતિનું શબ્દચિત્ર છે. પરાગના જીવનમાં એકાદ કટોકટીભરી સ્થિતિ ઊભી કરી હોત જેમ કે પાડોશમાં આવેલી પોલીસ પરાગના ઘેર જ આવી હોત કંઇક વાર્તા જેવું બન્યું હોત. અફસોસ, એવું કંઇ થતું નથી. આમ છતાં, તદ્દન વેગળા પરિવેશની વાત થઇ છે એ માટે થમ્બ્સ અપ.         

દેવતા (રેના સુથાર):

સમાજમાં બદનામીના ભયથી નોતરેલી કરુણાંતિકા.

ચૂલામાં સળગતો દેવતા અહીં શરીરમાં પ્રજવલિત કામાગ્નિનું પ્રતિક બન્યો છે. ઘરથી દૂર શહેરમાં રહીને કામધંધો કરતા બેઉ દીકરાની વહુઓ સજાતીય સંબંધ બાંધીને પોતાના દેહની ભૂખ ઠારે છે. આ સત્ય એમની સાસુ કમુમા જીરવી શકતાં નથી. વહુઓના થયેલા કમોત બદલ કમુમા સીધી યા આડકતરી રીતે જવાબદાર હોઇ શકે. બે શક્યતાઓ છે. ૧. કમુમા કદાચ માનતી હોય કે પોતે યુવાનીમાં અણીશુદ્ધ વૈધવ્ય પાળી બતાવ્યું તો વહુઓ સંયમી જીવન કેમ જીવી ના શકે? એમનાં ધણીઓ તો જીવતા છે, ફક્ત સ્થૂળ રીતે દૂર છે, વારેતહેવારે ગામ-ઘેર આવે તો છે ને? ૨. પોતે દિયર સાથે સંબંધ રાખીને જીવન નભાવી લીધું પણ સજાતીય સંબંધ?  ના ચોલબે!

કાયદાકીય રીતે સ્વીકૃતિ પામેલા સજાતીય સંબંધને આપણો સમાજ એકવીસમી સદીમાં પણ સ્વીકૃતિ આપતો નથી. આવા સંબંધમાં વિકૃતિ છે એવી ગેરસમજ આપણે ત્યાં વ્યાપક છે.      

સારી વાર્તા.

રાજીખુશી (દીવાન ઠાકોર): માનવીય લાગણીઓની વાત. રીનાથી રાજીખુશીથી છૂટાં પડ્યા પછી અતુલને લાગે છે કે ભૂલ થઇ ગઇ. એ રીનાને વોટ્સએપ કરીને ફરીથી એક થવાનો પ્રસ્તાવ મોકલે છે. સંબંધો તોડવાનું એટલું સહેલું નથી હોતું. 

પુનર્જન્મ (અજય પુરોહિત): એક અપરાધીનું હ્રદયપરિવર્તન. જૂનો વિષય, પરંપરાગત રજૂઆત.

કાશ! ત્યારે પણ...(કલ્પના જિતેન્દ્ર): નારીચેતનાની વાર્તા.  પતિ પરસ્ત્રીને ચાહે છે એટલી જાણ થતાં ક્ષમા ગૃહત્યાગ કરવા તૈયાર થઇ છે. સાસુ મંદાબહેન એને સમજાવે છે કે આ રીતે ઘર ના છોડાય. એને જવું હોય તો જાય. તારી ભૂલ નથી, તારે શા માટે જવું જોઇએ? ક્ષમાના ગળે વાત ઉતરે છે. મંદાબહેનને પોતાનો ભૂતકાળ યાદ આવે છે.  વિચારે છે, ત્યારે મને પણ કોઈએ સમજાવી હોત તો? જૂનો વિષય, પરંપરાગત રજૂઆત.

--કિશોર પટેલ, 05-10-21; 05:35   

###