મમતા ડિસેમ્બર ૨૦૨૨ અંકની વાર્તાઓ વિષે નોંધ

 

મમતા ડિસેમ્બર ૨૦૨૨ અંકની વાર્તાઓ વિષે નોંધ

(૩૮૦ શબ્દો)

જાળમાં ફસાયેલી માછલી (અર્જુનસિંહ રાઉલજી):

એકની એક પરિણીત દીકરી પતિ જોડે પિયરમાં જ સુખસુવિધાઓથી સજ્જ વિશાળ બંગલામાં રહે છે પણ બીમાર પિતાની કાળજી લેતી નથી. પિતા જાણે મફતિયો ભાડૂત હોય એવું વર્તન દીકરી એની જોડે કરે છે. પિતાને મળવા આવેલા મિત્ર પાસે વાર્તાના અંતમાં એ ખુલાસો કરે છે કે એની માતા જોડે પિતાએ આવું જ વર્તન કરેલું.

આવા અંતને ચમત્કૃતિ ના કહેવાય, અણઘડ રીતે અપાયેલો આઘાતજનક અંત કહેવાય. ક્થકનો મિત્ર પોતાની પત્ની જોડે અમાનવીય વર્તન કરતો હતો તો એ અંગે વાર્તામાં ક્યાંક તો ઈંગિત મૂકવું જોઈતું હતું. આ રીતે કોથળામાંથી બિલાડું કાઢો તે ના ચાલે. વળી માતાનો બદલો લેવા દીકરી પિતા જોડે ગેરવર્તાવ કરતી હોય એ વાત કોઈ પણ રીતે તાર્કિક કે ન્યાયી ઠરતી નથી. હા, પિતાએ ભૂતકાળમાં દીકરી જોડે એવું અમાનવીય વર્તન કર્યું હોય તો હજી કંઇક સમજી શકાય.       

છેલ્લી ઘડી (કલ્પના દેસાઈ):

મૃત્યુ થાય ત્યારે જે તે વ્યક્તિના મનોભાવો શું હોઈ શકે? આ પ્રશ્નનો ઉત્તર શોધવાની કવાયત આ વાર્તામાં થઈ છે. રસ પડે એવી વાત. 

ટાઢું પાણી (નીલેશ મુરાણી):

ભૂતકાળની સ્મૃતિઓ અને વર્તમાનના પડકારો વચ્ચે અટવાતી નાયિકાની અવ્વલ મંઝિલ પ્રતિ સફરનું આલેખન.     

દીપાલી નહીં, હિમાલી! (સુનીલ મેવાડા):

ચિત્રવિચિત્ર શરતો લગાડવાના શોખીન એવા ત્રણ મિત્રો વચ્ચે નામાંતે “લી” હોય એવી કન્યા જોડે પરણવાની શરત લાગે છે. કોઈ જીતતું નથી, કોઈ હારતું નથી. વર્ષો પછી સહુ એક પ્રસંગે ભેગાં થાય ત્યારે ત્રણે મિત્રો પત્નીના નામ જાહેર કરે છે અંતમાં “લી” લગાડીને, અર્થાત ત્રણે ખોટું બોલતા હોય છે.

રજૂઆતની વાત કરીએ તો વાર્તાકારે “પસ્તાવોયજ્ઞ” જેવો એક નવો શબ્દ બનાવ્યો છે. 

ચંદ્ર, વાદળ અને ક્રોસ (મુક્દદર હમીદની મૂળ ઉર્દુ વાર્તા, ભાવાનુવાદ: સંજય છેલ):

ભવિષ્યનાં સોનેરી સ્વપ્નાંના સહારે અભાવગ્રસ્ત જિંદગી જીવતાં સામાન્ય માણસોની વાત.    

મહાયુદ્ધ વિજેતા મશીન (આઈઝાક આસીમોવની મૂળ અંગ્રેજી વાર્તા, અનુવાદ: યશવંત મહેતા):

સાયન્સ ફિક્શન વાર્તા. બ્રહ્માંડમાં ડેનેલ નામના એક ગ્રહ વિરુદ્ધ લડાયેલા યુદ્ધમાં પૃથ્વીવાસીઓનો વિજય થાય છે. સહુ વિજયની ઊજવણી કરતાં હોય છે ત્યારે વિજયના શિલ્પકાર એવા ત્રણ આગેવાનોની એક ગુપ્ત મિટિંગ થાય છે.  આ મિટીંગમાં રહસ્યસ્ફોટ થાય છે કે જીતનો યશ મલ્ટીવેક નામના સુપર કોપ્મ્યુટરને ભલે અપાતો, ખરેખર તો સેનાપતિએ એ કોમ્પ્યુટરની ગણતરીઓ અને દિશાસૂચન પર બિલકુલ આધાર રાખ્યો જ ન હતો.

--કિશોર પટેલ, 07-01-23; 09:40

###

(Disclaimer: આ લખાણ વાર્તાઓનું વિવેચન, સમીક્ષા કે રસાસ્વાદ નથી. આપણી ભાષામાં લખાતી સાંપ્રત વાર્તાઓની આ કેવળ એક દસ્તાવેજી નોંધ છે. અહીં રજૂ થયેલાં વિચારો જોડે સહમત થવું જરૂરી નથી. ભિન્ન મતનું સ્વાગત છે.)

###